Z analizy obowiązujących przepisów wynika, że zapisy dotyczące elektronicznego podpisu w dowodach osobistych oraz forma elektroniczna czynności prawnych – już teraz zapewniają odpowiednie narzędzia do wdrożenia rozwiązań umożliwiających digitalizację czynności prawnych – eliminując potrzebę zmian legislacyjnych.

Podpis kwalifikowany i rola trzeciej strony

W myśl Art. 12a ustawy o dowodach osobistych, nowoczesne dowody osobiste wyposażone są w warstwę elektroniczną, która umożliwia przechowywanie kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Jest to zaawansowane narzędzie potwierdzania tożsamości i składania oświadczeń woli w formie elektronicznej, które spełnia najwyższe standardy bezpieczeństwa. Co istotne, podpis kwalifikowany może być potwierdzony przez tzw. trzecią stronę – niezależne Centrum Kwalifikowane.

Rola trzeciej strony jest kluczowa, gdyż zapewnia ona:

• Niezależność i wiarygodność – Centrum Kwalifikowane nie może być podmiotem rządowym, co eliminuje ryzyko konfliktu interesów oraz wzmacnia zaufanie obywateli i instytucji do podpisu kwalifikowanego.
• Bezpieczeństwo prawne – Dzięki stosowaniu zaawansowanych metod weryfikacji, podpis kwalifikowany daje pełną pewność co do tożsamości osoby podpisującej dokument.
• Międzynarodowe uznanie – Podpis kwalifikowany zgodny z przepisami unijnymi (eIDAS) jest akceptowany na terenie całej Unii Europejskiej.

Podpis osobisty a kwalifikowany – kluczowe różnice

Warto podkreślić, że podpis osobisty, również dostępny w warstwie elektronicznej dowodu osobistego, nie może zastąpić podpisu kwalifikowanego. Podpis osobisty służy do mniej formalnych czynności i jest uznawany jedynie na terenie Polski. Brak weryfikacji przez trzecią stronę sprawia, że nie może być wykorzystywany w sytuacjach wymagających najwyższego poziomu bezpieczeństwa, takich jak zawieranie umów notarialnych czy innych czynności prawnych wymagających formy elektronicznej. Próby zmian przepisów, które miałyby spowodować zrównanie podpisu osobistego z podpisem kwalifikowanym musiałyby stanąć w sprzeczności z regulacjami eIDAS stanowiącym prawo UE w tym zakresie.

Forma elektroniczna czynności prawnych w Kodeksie cywilnym

Zgodnie z Art. 781 Kodeksu cywilnego, czynności prawne mogą być dokonywane w formie elektronicznej, jeżeli zostaną opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Oznacza to, że już obecnie istnieje możliwość całkowicie cyfrowego sporządzania i podpisywania dokumentów, które mają pełną moc prawną, co otwiera drzwi do pełnej digitalizacji pracy notariuszy.

Dlaczego obecne przepisy są wystarczające?

Obecne regulacje prawne w pełni odpowiadają na potrzeby nowoczesnych technologii w obszarze czynności notarialnych i innych formalności prawnych. Dzięki wbudowanej w dowód osobisty możliwości przechowywania podpisu kwalifikowanego oraz niezależności trzeciej strony:

• Zapewnia się najwyższy poziom bezpieczeństwa i wiarygodności.
• Nie ma potrzeby wprowadzania kosztownych i czasochłonnych zmian legislacyjnych.
• Polska pozostaje w zgodzie z unijnymi regulacjami, promując cyfrową transformację.